Trẻ lên 2 tuổi mà chưa nói được đều khiến cho cha mẹ lo lắng. Trẻ chậm nói có thể do nguyên nhân từ phía cha mẹ đã bỏ lỡ giai đoạn vàng để giúp đỡ trẻ tập nói. Vì vậy, cha mẹ cần nắm được dấu hiệu và sử dụng các cách tập nói cho trẻ chậm nói phù hợp với các giai đoạn.
Chị Đào Thu Phương (30 tuổi, Cầu Giấy) hết sức lo lắng khi thấy bé thứ hai nhà chị đã 2 tuổi nhưng vẫn chưa thể nói được như các bạn bằng tuổi. Chị cũng băn khoăn không biết có thể nên can thiệp không khi hàng xóm vẫn nói bé có phản ứng nhanh nhẹn, chỉ chậm nói thôi.
Cách tập nói cho trẻ dưới 1 tuổi
Ở tuổi này, kỹ năng nghe- hiểu của trẻ có thể đạt tới mức có thể nhận biết được các vật thông dụng xung quanh như ghế, bàn, có khả năng quay đầu về hướng phát ra âm thanh. Về lời nói, bé sẽ có thể dùng lời nói, âm thanh ngoài tiếng khóc để thể hiện mong muốn, dùng một số âm thanh ngắn dài khác nhau.
Ở giai đoạn này, bạn có thể hỗ trợ kỹ năng nghe của trẻ thật tốt để làm tăng khả năng nói của trẻ. Hãy giao tiếp, đặc biết dùng từ ngữ chuẩn chính tả để giúp bé nhận biết âm thanh chuẩn, tránh nói ngọng khi lớn lên. Thử cùng bé chơi các trò chơi như bái bai, nu na nu nống để tăng khả năng giao lưu của trẻ.
Cách tập nói cho trẻ dưới 2 tuổi
Khi đến 2 tuổi, về lời nói, đa số các bé đều sẽ có khả năng ghép từ 2 từ đơn trở lên, kỹ năng nghe cơ bản đã hoàn thiện giúp bé có vốn từ phong phú để có thể gọi tên hầu hết các đồ vật, người thân của trẻ. Bé cũng có khả năng bắt chước nhịp điệu của một đoạn nhạc nếu được nghe nhiều lần.
Ở giai đoạn này, ngoài những việc cha mẹ đã thực hiện từ giai đoạn trước, bạn có thể tăng cường trò chuyện, thực hiện một số hoạt động giúp trẻ tăng vốn từ vựng như đọc truyện, ca hát, đọc thơ….
Khi trò chuyện, bạn có thể diễn giải những việc bạn đang làm cho trẻ, hoặc mô tả các sự vật, sự việc ở trước mặt trẻ như “Mẹ thấy cái áo này đẹp”, “Con có thích cái váy vàng kia không” và hỏi lại trẻ để trẻ trả lời. Một trò chơi dân gian rất hiệu quả đó là dạy bé tiếng các con vật quen thuộc đều khiến các bé rất thích thú.
Tập cho bé thói quen đọc tên các đồ vật, dù trẻ chưa nói được hay nói ngong, thì nếu kiên trì nhắc lại, sau một thời gian, trẻ sẽ tăng dần khả năng gọi tên các đồ vật quen thuộc.
Cách tập nói cho trẻ đến 3 tuổi
Một trẻ lên 3 có khả năng hiểu được sự khác biệt của các từ đối lập, có khả năng thực hiện hai yêu cầu. Trẻ cũng có thể dùng lời nói để mô tả hầu hết mọi vật đã được dạy và có khả năng giao lưu hằng ngày với người lớn thoải mái, khá dễ dàng.
Ở tuổi này, nếu trẻ có dấu hiệu chậm nói, cha mẹ có thể giúp trẻ bằng cách:
– Dùng các từ đơn giản, dễ hiểu và yêu cầu trẻ bắt chước. Dạy trẻ tập đếm số, tập hát một bài khá dài để giúp trẻ hoàn thiện dần kỹ năng nói.
– Cùng trẻ mô tả, kể chuyện, một đoạn văn ngắn, giao lưu với trẻ bằng những câu hỏi để kích thích trẻ trả lời. Bạn thể cùng trẻ làm các đồ thủ công và yêu cầu trẻ, hướng dẫn trẻ thực hiện các công việc đơn giản trong quá trình làm.
– Tâm sự với trẻ, thể hiện cảm xúc của bản thân để trẻ hiểu.
Bên cạnh các hoạt động trực tiếp trong gia đình với trẻ như trên, cha mẹ có thể tập nói cho trẻ bằng cách: tích cực đưa trẻ ra ngoài giao lưu như cho trẻ đến các khu vui chơi dành riêng cho trẻ, tham gia các lợp học phù hợp với độ tuổi,….Bạn cũng có thể tìm đến một hướng dẫn viên có bằng cấp về ngôn ngữ để tham gia các lớp học phát triển kỹ năng nói cho trẻ.
Cách tập nói cho trẻ chậm nói có thành công được hay không chủ yếu phụ thuộc vào sự tận tình, quan tâm của những người thân của trẻ, đặc biệt là cha mẹ. Hãy luôn dành cho trẻ sự yêu thương, khen ngợi và kiên nhẫn tuyệt đối trong quá trình hỗ trợ trẻ nhé!
